Otóż spośród WSZYSTKICH nerwów człowieka, które wchodzą do mózgu, jest tylko jeden, który ma dojście na specjalnych zasadach, taki korytarz VIP-owski. Jest to wejście bez jakichkolwiek barier, ochron czy pośredników. Tym nerwem jest właśnie nerw węchowy. Wszystkie pozostałe, jak wzrok czy dotyk, muszą przesyłać swój sygnał przez wiele „stacji przekaźnikowych”, zanim dotrą one do właściwych receptorów obszarze mózgu.
Dlaczego tak właśnie jest? Naukowcy sami do końca nie wiedzą. Powstały teorie mówiące, że praludzie wąchali potencjalny pokarm, aby szybko sprawdzić czy jest on pożyteczny, czy szkodliwy dla człowieka. Poprzez zmysł węchu mieli też być w stanie wyczuć niebezpieczeństwo w postaci drapieżnika. Czyli byłoby to funkcje kluczowe dla przeżycia.
Nerw węchowy zaczyna się w górze komory nosowej, w postaci ok. 20 nici węchowych. Łączą się one w polu węchowym, a następnie, już w postaci jednego nerwu, wchodzą do hipokampa (a właściwe do hipokampów, bo ssaki mają ich dwa – po jednym w każdej półkuli mózgowej), który jest zlokalizowany bezpośrednio za nosem. Droga transmisji sygnału jest więc prosta, bezpośrednia i niezwykle krótka.
Hipokamp (w kształcie to taki konik morski), to niezwykle ważny element mózgu. Odgrywa on ważną rolę w przenoszeniu i konsolidacji informacji z pamięci krótkotrwałej do długotrwałej, odpowiada za orientację przestrzenną, odczuwanie emocji i wiele innych ważnych funkcji.
I teraz połączmy te dwie sprawy – nerw węchowy i hipokamp.
Wg najnowszych badań, zaczyna się dostrzegać związek między problemami z funkcjonowaniem węchu (np. zanik tego zmysłu, zwany hiposmia), a stanem mózgu. Utrata węchu świadczy o problemie w ośrodku pamięci twojego mózgu. Hiposmia jest również częstym (ok. 90%) oraz wczesnym objawem choroby Parkinsona. Dzięki tej zależności, poprzez niezwykle proste badanie zmysłu węchu, można dokonać – oczywiście bardzo wstępnej – oceny, że z Waszym mózgiem dzieje się coś niedobrego.
W USA dostępne są już specjalne testery zmysłu węchu, które mają postać małej książeczki z naniesionymi próbkami zapachów. Koszt takiego testera to ok. 50 USD.
Być może więc mamy stosunkowo prostą i niedrogą metodę wstępnego wykrywania stanów zapalnych lub degeneracyjnych mózgu.
